Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εκτός τροχιάς...


Στην εποχή μας τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης παίζουν κυρίαρχο ρόλο, οι άνθρωποι διαμορφώνουν γνώμη, σκέψη και συνείδηση μέσα στο κοινωνικό περιβάλλον που ζουν και συλλέγουν εμπειρίες και βιώματα. Μεγάλος παράγοντας αυτού του κοινωνικού περιβάλλοντος είναι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Εάν το κοινωνικό περιβάλλον διαμορφώνει κατά κύριο λόγο τη συνείδηση του ατόμου, επόμενο είναι και η πληροφόρηση να συμμετέχει από μόνη της σε σημαντικό βαθμό στη διαμόρφωση της συνείδησης του. Δε θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η συνείδηση των ανθρώπων χαλιναγωγείται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ιδιαίτερα σήμερα που τα οπτικοακουστικά μέσα ενημέρωσης, έχουν εισβάλει και κυριαρχίσει στη ζωή μας.

Τις περισσότερες φορές τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης << εκτροχιάζονται>> από τη κανονική πορεία τους και από μέσα ενημέρωσης γίνονται προπαγανδιστικά όργανα με στόχο την πλύση εγκεφάλου της κοινής γνώμης. Ιδιαίτερα η τηλεόραση διαθέτοντας αμεσότητα, ταχύτητα, ήχο, εικόνα και ταυτόχρονη μετάδοση σε εκατομμύρια σπίτια, ασκεί συστηματικά την πλύση εγκεφάλου, όλα αυτά βέβαια εξυπηρετούν συγκεκριμένα οικονομικά, πολιτικά, εθνικιστικά και θρησκευτικά συμφέροντα.

Όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, θυσιάζουν στο όνομα της υψηλής τηλεθέασης, ακροαματικότητας, αναγνωστικότητας, τις περισσότερες φορές, τις δεοντολογικές αρχές λειτουργίας τους. Ειδικότερα εισβάλλουν στην προσωπική ζωή επωνύμων και ανωνύμων πολιτών και εντελώς αδιάκριτα τη δημοσιοποιούν, εμπορευματοποιώντας την. Το ίδιο γίνεται και με τον ανθρώπινο πόνο, την αρρώστια, τη λύπη, το ατύχημα, το θρήνο, το θάνατο, τα οποία χωρίς σεβασμό μετατρέπουν σε θέαμα προς κατανάλωση.

Η μόνη ελπίδα για να επανέλθουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη σωστή λειτουργία τους, είναι η δυσπιστία των πολιτών, η ισχυρή, επίμονη δυσπιστία που θα λειτουργεί ως άρνηση, αμφισβήτηση και αντίσταση των πολιτών και θα αναγκάσει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να σέβονται την αλήθεια, να μη συκοφαντούν, να διασταυρώνουν τα στοιχεία ώστε να επαληθεύονται οι πληροφορίες πριν δημοσιοποιηθούν, να μην υπερβάλλουν για λόγους εντυπωσιασμού, να μην ισοπεδώνουν την ουσία των πραγμάτων για λόγους ταχύτητας, αποκλειστικότητας και εμπορικότητας.

Το θέμα είναι πως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι καλυμμένα με τη τωρινή τους λειτουργία αφού είναι επικερδής. Άλλα και η κοινή γνώμη από τη φύση της, αρέσκεται στα καλοστημένα ψέματα, ενώ τις περισσότερες φορές τη ξενίζει η αντικειμενική αλήθεια. Άρα είναι σχεδόν απίθανο, η αντικειμενική αλήθεια των πραγμάτων να βρει το δρόμο της προς την δημοσιότητα...

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008

Η εγκληματικότητα σήμερα.


Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια έντονη συζήτηση γύρω από την ραγδαία ανάπτυξη της εγκληματικότητας. Όπου και να στρέψεις τη προσοχή σου, στα δελτία ειδήσεων, στις εφημερίδες, σε δημόσιες συζητήσεις, ακούς για την αυξανόμενη εγκληματικότητα. Όλος αυτός ο θόρυβος που γίνεται, αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα ως έχει ή πρόκειται για κινδυνολογίες;

Ας ξεκινήσουμε ορίζοντας, τι είναι εγκληματικότητα. Ερμηνευτικά, εγκληματικότητα είναι η ιδιότητα του εγκληματία, η ροπή, η τάση προς το έγκλημα. Τώρα θα αναφέρουμε ειδικότερα, τα είδη εγκληματικότητας που υπάρχουν. Το πιο διαδεδομένο είδος είναι η μη θεσμοθετημένη εγκληματικότητα, το κοινό έγκλημα, δηλαδή κλοπές, ληστείες, δολοφονίες, βιασμοί.Το οργανωμένο έγκλημα εξαπλώνεται και απειλεί την κοινωνική γαλήνη. Άλλο είδος είναι η εκτονωτική ή τυφλή εγκληματικότητα, δηλαδή οι εκδηλώσεις ομαδικής βίας σε αθλητικά γεγονότα, σε συναυλίες, στους σχολικούς χώρους. Μετά υπάρχει η πολιτική εγκληματικότητα, όπως η τρομοκρατία, οι εξτρεμιστικές-νεοφασιστικές, αναρχικές οργανώσεις και οι βανδαλισμοί δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων.Τέλος υπάρχει η εγκληματικότητα κατά του εαυτού μας, ναρκωτικά, αυτοκτονίες, μορφές παράτολμου ηρωισμού, όπως οι καμικάζι.

Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε το 2003, η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο δείκτη εγκληματικότητας από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αυτό όμως δεν καθησυχάζει τους Έλληνες, αντιθέτως είμαστε ο λαός που εμφανίζει την υψηλότερη ανασφάλεια και εγκληματοφοβία από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι Έλληνες δεν πιστεύουν ότι η ελληνική αστυνομία μπορεί να τους παρέχει αρκετή ασφάλεια και έτσι κυριεύονται από φόβο. Η αλήθεια είναι, πως μπορεί τα ποσοστά εγκληματικότητας στη χώρα μας να είναι χαμηλά σε σχέση με τις άλλες χώρες, όμως η εγκληματικότητα αυξάνεται ετησίως κατά 3-4% ενώ στις υπόλοιπες χώρες μειώνεται. Επομένως, μάλλον οι Έλληνες ανησυχούν δικαιολογημένα.

Σχεδόν καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωποι με το κοινό έγκλημα, αφού ενδεικτικά μέσα στο 2007 άγνωστοι δράστες διέρρηξαν 13.797 κατοικίες και 7.840 καταστήματα ενώ άρπαξαν 3.842 τσάντες ανυποψίαστων γυναικών. Αετονύχηδες έδρασαν στα μέσα συγκοινωνίας αφαιρώντας 2.171 πορτοφόλια από ανυποψίαστους επιβάτες. Συνολικά οι κλοπές και οι διαρρήξεις μέσα στο 2007 ανήλθαν στις 58.472 σημειώνοντας αύξηση 18,3%, αφού είναι σχεδόν 10.000 περισσότερες από το 2006, οπότε είχαν καταγραφεί 49.403 περιστατικά. Επιπροσθέτως στις κλοπές περιλαμβάνονται και 4.744 περιστατικά μικροκλοπών σε δημόσιο χώρο, με θύματα πολίτες. Επιπλέον οι «χρυσοδάκτυλοι» παραβίασαν 14.934 οχήματα αφαιρώντας αντικείμενα αξίας που βρήκαν στο εσωτερικό τους. Μεγάλη έξαρση παρατηρείται στις ληστείες σε βάρος τραπεζικών καταστημάτων, αφού σημειώνονται κατά μέσον όρο σχεδόν δύο καθημερινά. Τον περασμένο χρόνο κατεγράφησαν 293 ληστείες έναντι 219 το 2006. Στο στόχαστρο των ληστών, εκτός από τις τράπεζες, μέσα στο 2007 μπήκαν μεταξύ άλλων τα καταστήματα της εφορίας, οι χρηματαποστολές, τα πρατήρια υγρών καυσίμων, τα σούπερ μάρκετ, οι οδηγοί ταξί, οι ταχυδρομικοί διανομείς και τα ΕΛ.ΤΑ.

Αξιοπερίεργο είναι πως παρόλο που είναι αυξημένοι οι αριθμοί του εγκλήματος χαμηλοί παραμένουν οι δείκτες εξιχνίασης των αδικημάτων, όπως των περιπτώσεων κλοπών και διαρρήξεων όπου ο δείκτης μόλις και μετά βίας ανέρχεται στο 16,45%.

Μικρή αύξηση, καταγράφηκε μέσα στο 2007 στους βιασμούς με 185 περιστατικά σε αντίθεση με το 2006. Σημαντική είναι η αύξηση και στις υποθέσεις οπλοκατοχής και οπλοχρησίας, αφού αγγίζει το 28%. Συνολικά 2.384 υποθέσεις απασχόλησαν τις υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ, οι περισσότερες των τελευταίων δεκαεπτά χρόνων.Επίσης παρατηρείται στροφή προς τα οικονομικά εγκλήματα και ιδιαίτερα σε απάτες με πλαστογραφία, καθώς το 2006 υπήρξαν 3.610 περιστατικά, ενώ μέσα στο 2007 αναφέρθηκαν 6.943, δηλαδή σημειώθηκε αύξηση ρεκόρ σε ποσοστό 92,3%. Όσον αφορά στα ναρκωτικά τη χρονιά που πέρασε καταγράφηκαν 210 θάνατοι από τους οποίους βεβαιώθηκαν οι 64 .

Είναι γεγονός πως στη χώρα μας το 42% του συνόλου της ετήσιας εγκληματικότητας αντιπροσωπεύεται από άτομα 13-29 ετών, ενώ το 1980 το ίδιο ποσοστό ήταν 35,5%. Άρα πρέπει να μιλάμε βασικά και για αύξηση της νεανικής παραβατικότητας-εγκληματικότητας.

Ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει, είναι αν η εγκληματικότητα είναι πάντοτε νομικά επιλήψιμη ή υπάρχουν περιπτώσεις που η παραβίαση του νόμου είναι θεμιτή ή τουλάχιστον αποδεκτή. Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα εννοείται ότι είναι θετική.

Σε περιπτώσεις όπως νόμιμης αυτοάμυνας, ανωτέρας βίας ή νόμιμης έκτακτης ανάγκης, κάθε πολίτης αυτού του κράτους μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του με οποιοδήποτε τρόπο ακόμη και με μη νόμιμο. Επίσης θεμιτό είναι νομικά, όταν ένα άτομο εκτελεί εντολές ανωτέρου στα πλαίσια της Δημόσιας Αρχής. Επιπλέον η διάπραξη κάποιου εγκλήματος εν βρασμώ, όταν δηλαδή δεν έχει προσχεδιαστεί το έγκλημα ή όταν ο θύτης είναι άτομο με βαριά ψυχολογικά προβλήματα, κρίνεται με ελαστικότητα.Σε αυτές τις περιπτώσεις ο δράστης έχει το δικαίωμα να του παραχωρηθούν ελαφρυντικά. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις όμως οι εγκληματικές πράξεις, τιμωρούνται από το νόμο.

Το ότι ζούμε λοιπόν σε καιρούς που η εγκληματικότητα βρίσκεται σε έξαρση είναι βέβαιο. Το θέμα είναι ότι πολλές φορές εμείς οι ίδιοι την προωθούμε είτε με τις πράξεις μας είτε με την ανοχή μας και αυτό πρέπει να αλλάξει. Ας μη ξεχνάμε ότι οι συνέπειες της εγκληματοφοβίας είναι σοβαρότερες από το ίδιο το έγκλημα...

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2008

Ελευθερία του Λόγου...με μέτρο!


Ελευθερία του λόγου, μια έννοια με πολύ βαθύ και πολυδιάστατο νόημα. Με το άκουσμα και μόνο αυτών των λέξεων σε κυριεύει ένα δέος, αλήθεια τι υπέρτατη δύναμη να μπορεί ο καθένας από εμάς να εκφράζεται ελεύθερα. Υπάρχει όμως στη πραγματικότητα ελευθερία του λόγου ή όλα αυτά είναι μια καλοστημένη φάρσα;

Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι, ο κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης των δημοσιογράφων της ΕΣΗΕΑ έχει κατοχυρώσει την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης καθώς και έχει θωρακίσει την ελευθεροτυπία επί αγαθώ της δημοκρατίας και της κοινωνίας.

Η ελευθερία του λόγου ισχύει, όταν αντιπροσωπεύει τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας, χωρίς να διαστρεβλώνει, αποκρύπτει, αλλοιώνει ή πλαστογραφεί τα πραγματικά γεγονότα.

Θεωρώντας λοιπόν ότι ισχύει η ελευθερία του λόγου, όντας κατοχυρωμένη από το κώδικα, θα πρέπει να εξετάσουμε ποιά είναι τα όρια της. Πολλοί πιστεύουν πως η ελευθερία του λόγου δεν έχει όρια. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η ελευθερία του κάθε ανθρώπου σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πει το οτιδήποτε αρκεί να αντιμετωπίζει ισότιμα τους άλλους, χωρίς διακρίσεις εθνικής καταγωγής, φύλου, φυλής, θρησκείας, πολιτικών φρονημάτων, οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης. Θα πρέπει να σέβεται την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής του κάθε πολίτη. Μόνο όταν το επιτάσσει το δικαίωμα της πληροφόρησης μπορεί να χρησιμοποιεί, πάντοτε με τρόπο υπεύθυνο, στοιχεία από την ιδιωτική ζωή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα ή έχουν εξέχουσα θέση στην κοινωνία και υπόκεινται στον κοινωνικό έλεγχο.

Τέλος θα πρέπει να αποφεύγεται η χυδαιογραφία, η χυδαιολογία και η γλωσσική βαρβαρότητα, τηρώντας ακόμη και στη σάτιρα και στη γελοιογραφία, τους κανόνες της Επαγγελματικής ηθικής και κοινωνικής ευθύνης.

Αν λοιπόν όλα τα παραπάνω ισχύουν στη πράξη, τότε και μόνο τότε θα έχουμε πραγματική ελευθερία του λόγου και όχι αυθαιρεσία.

Είμαι θιασώτης αυτής της κουλτούρας των ανθρώπων που πιστεύουν ότι << η δημοσιογραφία πρέπει να είναι μια διαδικασία που προκαλεί αναταραχή με έξυπνο τρόπο>>. Αλλά δεν εννοώ να σκουντήξω κάποιον στην πλάτη και να του πω:


Ναι,σε σένα μιλάω, είσαι βλάκας.

Αυτό που εννοώ, είναι ότι μέσα από το λόγο μου, θα πρέπει να παρακινήσω τους ανθρώπους να σκέφτονται, να τους προκαλέσω να δικαιολογήσουν και να υπερασπιστούν τις ιδέες τους, όπως εγώ κάνω με τις δικές μου.

Αυτό είναι και η πραγματική ελευθερία του λόγου, από εκεί και πέρα το κάθε άτομο θα πρέπει να αποφασίσει σε τι ανέχεται και επιθυμεί να εκτεθεί και σε τι όχι.

Είναι δηλαδή στο χέρι μας το αν θα επιλέξουμε να ασκήσουμε το θεμελιώδες δικαίωμα μας στην ελευθερία του λόγου ή θα επιλέξουμε τον πιο εύκολο δρόμο αυτόν του αυτοπεριορισμού. Η επιλογή σε κάθε περίπτωση είναι αποκλειστικά δική μας...